Translate

donderdag 2 april 2015

in het oog van de storm

het ochtend ritueel en what do you do first thing waking up in the morning?

Zag 'dancing havanna' van +Relinde Moors via haar blogsite en werd getriggerd om even te kijken. Relinde (oud studente) heeft een prachtig dynamisch klein filmpje gemaakt van dancing havanna. Zo beginnen kan ook! Swingend en dynamisch!
De vraag wat doe je 's ochtends het eerst verwijst naar het moment van jezelf en naar de overspoelende werkelijkheid via binnenkomende mails en netwerken. Tai Chi voor Relinde dus. Of eigenlijk zegt ze alle goedbedoelende leefadviezen en 'practise' ten spijt: het maakt niet uit wat als het maar om te aarden,  het contact met jezelf voordat je binnenstormende werkelijkheid je continue laat verdwalen.
                                                                                                                                                  Hiernaast een fotowerk van Teun Hocks

Voor mij is het verdwalen op zich mijn leven. Hoe harder het stormt hoe meer er wordt gegenereerd en hoe kalmer ik wordt. Scheppend en creȅrend handelen zeg maar: 't een roept 't ander op. Je hebt momenten dat alles samenkomt en over elkaar heen struikelt, ja dan is het tijd om niet in die valkuil te stappen en je laten meeslepen. Maar het fenomeen dat die geweldige dynamiek er is en je in staat stelt om op de toppen van je kunnen te blijven surfen is waar tai chi ook over gaat. Tegenkracht zeg maar, de intensiteit en het contact met het moment en de flow. 'Practise' - is een prachtige aanduiding, het verraadt 'research', onderzoek terwijl je bezig bent, koppel je terug en luister je naar binnen (contact). De afleiding van zoveel bronnen en impulsen om je heen is groot. Vandaar dat ik zeer opgelucht was de mobiele telefoon kwijt te zijn bij de vuilniscontainer (zie vorige blog over feesboek)

afvinken

Het is niet zozeer de afleiding maar de beloning die we zoeken. De verslaving is het willen voldoen, in tegenstelling tot het onderzoek naar waar het leven over gaat. Eerst het bureaublad leeg halen en schoonmaken voordat je gaat werken? En dan ga je klaarzitten voor een leeg vel en komt het schrijven niet?
Het afvinkrueel? zeg maar eerst het ene taakje en dan het volgende taakje en dan elke keer een kruisje maken op een blaadje papier als beloning: dan hoef je er niet meer over na te denken. het liefst in volgorde van binnenkomst, dat stelt gerust en dan hoef je je daardoor ook niet druk te maken dat er iets heel belangrijks is. Het sluit jezelf enigszins af, beschermt als een filter tegen inkomende onverhoedse onder de gordel boodschappen.
Maar tegelijk lijkt het ook 'de go' en de interactie met het moment en de dynamiek met je handelen af te remmen.
Dat maakt maar voor een kort moment gelukkig.
Misschien is dat een goed begin om het daarna wellicht weer voluit los te kunnen laten?
Ik heb veel interesse in afvink rituelen? Wat doet U?
Heeft U een agenda en streept U de zaken door die geweest zijn?
Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik een aantal agenda's heb gehad en die bewaar ik: ze staan vol met krabbels en invallen, tekeningen, verwijzingen, en er zitten veel kleine papiertjes in met opnieuw krabbels, adressen soms, boekcitaten en anderszins. Sommige bladzijden missen, blijkbaar gebruikt als briefje voor iemand anders? De bewaarde exemplaren dateren van lang geleden, vol plezier bekijk ik ze en verbaas mezelf dat ik nog hier en daar wat kan ontwarren. Er staan echter in het geheel geen afspraken in. Ze zijn meer als aantekenboekjes voor onderweg.
Agenda voeren als agenda is voor mij niet weggelegd. Afspraken zitten in mijn systeem, en komen vanzelf te voorschijn. Soms - echt zeer zelden -raakt er eentje zoek of op drift, die is dan blijkbaar heel lastig of niet belangrijk genoeg.

Dit is ook een soort van antwoord op de vraag van Relinde natuurlijk.
Wanneer is mijn 'grounding' - hoe doe ik dat.
hierboven de silhouettekening van Eef de Graaf en Kianoosh Gerami en hiernaast foto van filmopnamen voor Silhouetten tegen het licht: premiere Zierikzee a.s. 17 april en daarna hele zomer als filminstallatie bij bezoek aan De Dikke Toren daar. Hieronder een foto van gedenkwaardige 'De Bolhoedmannen' - 1978/1985 - mimetheater Perspect  Haarlem en verderop nog meer silhouettekeningen van Eef en Kianoosh die zij maakten voor het storyboard van de film, waar ik als choreograaf, spelcoach en figurantspeler meewerkte. De tekeningen zijn geweldig, sommige met kleur. In de film is de essentie het verdwalen en vinden. De moeite waard - een kunst-dans film met een zeer mooi magisch realistische snit.

                                                                                                                                 het vermogen tot hazeslaapje


Met mimetheater Perspect werkte ik verschillende jaren als gastacteur en regisseur, enkele producties werden seizoenen lang gespeeld. Bij de 'bolhoedmannen' kon ik het me permitteren om even ergens een klein slaapje tussendoor te doen omdat ik na een solostuk enkele scenes lang niet op de bühne hoefde.
Vooral in die tijd dat er verschillende projecten tegelijk liepen, was het zeer fijn om dan even in een belendende kast, zelfs onder het podium of achter een partij dozen een paar momenten een hazeslaapje te doen. Een hazeslaapje is niet voluit snurkend en diepcomateus maar licht en vaardig terug in je zelf. Je slaapt echt even, maar zeer licht.
Ik hou van nog meer of nog minder. In beperking ligt creatie besloten. Voor mijn broodnodige rust is het vaak knop uit en ik slaap.
Heb ik een boek te pakken, dan moet ie eigenlijk meteen helemaal tot het eind uit. het kost me moeite om te doseren, en ik geniet van dat spel om er lekker in te blijven of weg te leggen voor een ander moment. Soms liggen er verschillende boeken open en ga ik van boek naar boek en ontstaan er soms wat bizarre verhalen en dialogen tussen de verschillende werkjes.
Dat verdwalen in de verhalen en bij de momenten maakt mij  gelukkig. Er is steeds weer meer en anders te vinden alsof je van gerecht naar gerecht nieuwe smaken ontdekt. Aanstekelijk en bevrijdend.
Een hele doos vol koeken draagt het verlangen in zich op te worden gegeten, waarom wachten, of uitstellen als 't kan. Die 'self indulgence' - genotzucht of beter in dit opzicht nondiscipline is waardevol als tegenhanger van de gevangen norm, zelf kastijding of discipline. Hier en daar uithalen geeft ongekende hoogtepunten en brengt je toch echt dichterbij jezelf. Je moet er mee leren spelen: 'practise'
En waarom zou je eerst iets 'moeten' afmaken om dan pas met het volgende te beginnen?
De moraal is braaf. En oppassend en stelt ons in staat om de zaken in bedwang te houden. Die zelf censuur en zelf controle is ook destructief!

Soms loop ik letterlijk of figuurlijk met net iets teveel zakken rond die van de ene plek naar de andere plek meegesleept worden. Dan leg ik op besluitvaardige momenten een of twee zakjes weg in de kast of nog half in zicht als of ik aan het opruimen ben en de zaken herverdelend op stapeltjes in de vrije ruimte leg. Dat is zeer geruststellend voor het overzicht: je ziet met 1 oogopslag waar alles zich bevindt en dat je niks mist. Plotseling dringt dan een nieuw fenomeen zich op en in on time zie je allerlei dwarsverbanden ontstaan waaruit zich weer levensvatbare vertakkingen ontstaan. Die vertakkingen blijken dan weer alles met jouw moment en grounding te maken en heb je weer adem en inzicht om verder te reiken.

existentie

De angst dat er geen mail voor je is. De angst dat het ophoudt. De angst dat je geen vrienden blijkt te hebben. De angst dat de wereld er niet meer is.
Daar hebben we feesboek voor uitgevonden, en instagram en noem maar op. We neppen. We doen alsof, we houden ons er mee bezig en we voelen ons gezien. Op zich is dat ritueel een prachtig spel: een schijnbeweging, een tegenkracht die je laat doseren hoeveel voor welk moment.
De keren dat je zo druk bezig was met een theaterproject of anderszins en je je na de afsluiting en de aandacht op een ochtend wakker wordt en verbaasd moet constateren dat je vrij hebt, is de dreiging tot een regelrechte existentie crisis groot. Je ziel en zaligheid ben je kwijt! Vooral acteurs, kunstenaars die gewend zijn om hun hele hebben en houden in een rol of kunstwerkstuk te stoppen en daar helemaal in op gaan en bij betrokken zijn, weten op dat moment even niet op tijd te schakelen en bij wijze van spreken weer gewoon vakken te vullen.
Afkicken, 'cold turkey' is af te raden, aftrainen is een goed ding. Stapsgewijs even wat minder of meer voordat je doorgaat. Verbaasd overkwam het me vaak dat het dan vakantie was en dat ik niet weg hoefde en dat dan dat lichaam het overneemt en plotseling van ellende begint te trillen omdat die spieren gewend waren elke dag minimaal 8 uur zich in te spannen.

audities

We hebben weer fijne auditiedagen op ArtEZ achter de rug. Geweldig binnenstormende jonge talenten. Opbouwend geef ik aan hoe je kunt luisteren naar binnen, naar je eigen fysiek, geluid, om vanuit dat luisteren vanzelf de informatie te kunnen gebruiken voor wat je met je expressie op het toneel wilt tonen. Hoe je fijn kunt verdwalen en stapelend kan toveren.   Want je wilt altijd dat dat moment waar is, persoonlijk verbonden.
Je probeert alle zelfcensuur en filters teniet te doen, alle firewalls uit te schakelen zodat je kunt creeren en ontdekken tegelijkertijd.
Stemmen die omhoog gaan, die vast zitten, borstkassen die zwijgen, ruggengraten die in beweging moeten komen.  De verbeelding als machtig wapen, het fysiek en de stem. 3 planken 2 acteurs, 1 emotie is genoeg om er van tussen te gaan. 'De stilte is uw vriend' - uitspraak van mijn compaan +Paul Gieske: het draagt en laat u zelf even landen in de kracht van uw gebaar. Luisteren met alle zintuigen, daar is elk moment van de dag tijd voor.
In de ochtend lieve Relinde, drink ik zeker 2 sterke bakken koffie,  2 brave boterhammen en zit even stil voor me uit te kijken om een aanloop te nemen naar weer een wonderschone dag. De warme straal van de douche, het scheermes, zijn belangwekkende zaken, maar het moment voor me uitkijken is mijn grond, mijn houvast, het elastiek voor naar binnen. Alles staat uit, er is niemand, het is stil of het wordt stil als een oog in een storm.









2 opmerkingen:

  1. Lieve Sjoerd, wat leuk je artikel te lezen. Eén van jouw huidige studenten stuurde het aan mij door ;-)) Bijzonder om jouw antwoord, gedachten en associaties op mijn post te lezen.

    En ja, de stilte kunnen vinden, met of zonder tai chi, koffie of brave boterhammen, dat is de kunst ;-). En ja ook om te verdwalen, te ontdekken, te onderzoeken. Wat mij betreft sluit het één het ander niet uit. Integendeel. Ik heb ontdekt dat voor mij het werkelijk onderzoeken ipv herhalen wat ik al ken, beter gaat wanneer ik mij regelmatig met de stilte verbind. En dat kan idd op oneindig veel manieren.

    Ik weet niet of 'Feesboek' of welke social media dan ook neppen is, het is ook een manier om met de wereld te communiceren, om anderen te inspireren, om je te verbinden met mensen met dezelfde interesses. (Anders dan je vroeger met name in je fysieke realiteit je mensen ontmoette, kunnen wij nu ook elkaars gedachten lezen, terwijl we ons op verschillende delen van de aardbol bevinden). Het is maar net hoe je het gebruikt. Zolang je maar niet verzuipt in de Feesboek zee - die nogal overweldigend kan zijn.

    Je gebruikt het woord 'braaf'. 'Braaf' wat is dat eigenlijk? Misschien zoiets als iets doen omdat je denkt dat het moet, zo hoort, het 'goed' is, in plaats van iets doen dat je intrinsiek wilt. Hoe kan je eigenlijk beoordelen of iets 'braaf' is? Iets dat 'braaf' is in de ogen van de één is vol lef, avontuur, creativiteit of risico voor de ander, wat volgens mij met name te maken heeft met wat je jezelf wel of niet toestaat. Is discipline braaf? Is een ritueel braaf?

    Leuk woord, ik wil er meer over weten!

    Dit is wat ik na even googlen vond over de herkomst van het woord 'Braaf':

    "Ontleend aan Frans brave ‘dapper’ [1379; PRobert], wrsch. via Italiaans bravo ‘dapper; woest, ongetemd’ (ook apart ontleend als → bravo) uit Provençaals brau ‘woest’. Dat laatste woord is evenals Catalaans brau, en Portugees en Spaans bravo afkomstig uit Romaans *brabus < *brabarus < Latijn barbarus ‘barbaars’ < Grieks bárbaros ‘buitenlands’, zie → barbaar.

    De betekenis heeft zich in het Nederlands ontwikkeld van ‘woest, dapper’ via ‘flink’ tot ‘eerzaam, gehoorzaam, deugdzaam’, dus bijna tot het tegengestelde van de oorspr. Romaanse betekenis. Ook de andere Germaanse talen hebben dit woord aan het Frans ontleend en het zelf verder ontwikkeld in betekenis. Die van Engels brave lijken nog veel op de Franse, maar Duits brav betekent nu ‘gehoorzaam’; Noors en Zweeds bra is het algemene woord voor ‘goed’ geworden."


    Lieve groet uit Bali, dank voor je inspirerende woorden en beelden,

    Relinde

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat een leuke foto's van jou Sjoerd bij de Bolhoedmannen, met een wolk als een soort ballon in je hand en als je een windmolen mimet. Esther C.

    BeantwoordenVerwijderen