zitbankoffensief met gedachten

observaties van de werkelijkheid. 

Hoe kijk je - met welke ogen en vanuit welk perspectief kijk je.
Hoe vertel je een verhaal? vanuit welk invalshoek neem je je luisteraar mee?

Kijken. Wat zie je. Hoe kijk je. Ik zoek met mijn beschrijving naar de goeie woorden. De omschrijvingen hebben vaak een metafoor om het perspectief, van waar uit je kijkt, duidelijk te maken. Ik vind ook nieuwe woorden uit of rijg ze aaneen om verder te kijken, te benoemen. Woorden blijken meer dan eens vrienden voor onderweg en zelden hoeven ze zichzelf te rantsoeneren. Je kunt echt putten uit een schier eindeloze voorraad. Het verbaast me hoeveel woorden zich vanzelf aan elkaar rijgen. Als het soms wat moe wordt en de woorden beginnen te haperen, dan weet je met de grootst mogelijke zekerheid dat de voorraadbus na een korte stonde rust weer helemaal vers en vol is.

Klinkt gerimpelde vriendschap hard of zacht?           Gestold water klinkt als kruiend ijs maar dan met fluweel                           't mooiste toeval is 't toeval door de mens bedacht

Ver- van - huis - toeval is god;                                   god zijn 3 letters om de wereld te organiseren (van A.L.Snijders)               en te blijven wachten

Een zitbank offensief met  gedachten  

het vergezicht komt dichterbij en de rust mompelt
het eikenhout vertrouwd en afgepast van binnen

Kijk een bank! DE NEW YORK METO BANK
deze is opnieuw uitgevonden door Hieke Aardema. Veertig jaar gezichtsbepalend - want in 1973 maakte Robert Iezzi - in opddracht van de New York Port Authority, de eerste exemplaren van zijn bank voor wachtende reizigers.
Nadat ze in New York helemaal enthousiast is geworden en de oude architect/ontwerper meekreeg staat ie nu binnenkort op vele plekken het uitzicht voor wandelaars voor te dragen.

De bank is als een zitgedicht, met een regelmatig metrum voor de zitters als een maatgevende zelfbeheersing. 'Zitgedicht' is een nieuw woord en strekt het moment tot nieuw innerlijk vergezicht.

Terwijl je tot rust met gedachten op een rij                          de wereld komt aan je voorbij.                                     Ik ga een dans wagen op de dag dat ie staat en laat het u weten hoe dat eruit ziet.

                                       

Clemens Maassen maakte een lange buiten installatie 'balance bench' voor Landart Maastricht 2013. Wij waren daar ook met 'Totems' Clemens wilde graag weten of ik iets kon met zijn installatie. Spontaan sprong ik erop en danste de lijnen in de natuur. Het resultaat is nog te zien via Youtubefilm opname 'Solitude'. De filmopname is in 1 'take' genomen.
Je hoort de natuur, de vogels, en ziet de lijnen, het penibele evenwicht tussen natuur en mens. Een rustmoment op de bank van Clemens.

De Danser

De danser is het hart van de onzichtbare werkelijkheid. De beweging is de atleet van het hart.
De verbeelding komt tot leven: Italo Calvino schreef 'De onzichtbare steden'. Filosofisch en monumentaal.  De onzichtbare steden zijn fictief en komen door hun vertelling tot leven.
Schuiten en medeauteur Benoit hebben een stripboek serie 'de duistere steden' uitgebracht. Een oeuvre op zich: enkele titels uit deze 'De Duistere steden':  'De onzichtbare grens', 'De theorie van de zondkorrel', enz..

De teksten ademen een literaire sfeer. Het dreigende verhaal geeft stap voor stap geheimen prijs. In het tekenwerk van Schuiten staat architectuur bovenaan: niet de persoon maar de bouwkunst zelf speelt de hoofdrol. Minutieus en met vele details, tekent hij gebouwen en decors. De gebouwen en de stad overheersen de mens, en geeft een toekomstige blik op hoe de maatschappij zich spiegelt in deze nieuwe architectuur.
Als we die bij de New Babylonische kunstwerken van Constant (Cobra) zien, gaat het een geruisloos over in het ander.

Ik zoek elke dag een nieuwe beweging.

Iets dat nog niet bestaat. Hoe ziet dat eruit. Hoe doet dat. Het maakt direct nieuwsgierig: ik wil er meteen op af, het ontdekken, aanraken, meedoen.

Verwondering en de toevalligheidjes die je dan op je weg ten deel vallen is het gevolg. Vaak raak ik in een museum. Met Corpus-acrobatics.nl voor voorstellingen in Luxemburg stelde ons in de gelegenheid 'Mudam' museum te bezoeken. Het is overweldigend. De ruimtelijkheid op zich en de aandacht hiervoor is zeer uitzonderlijk. Ik viel stil. Terwijl het tegenovergestelde vaak meer aan de hand is. Bij mijn laatste bezoek Boijmans van Beuningen Rotterdam begin ik ongemerkt en rimpelloos en zonder geluid met elastiekbenen te dansen: verend, schuivend, wringend, zet ik zo Constant Nieuwenhuijs 'New Babylon'- tekeningen om in beweging. Het gaat vanzelf naar achtergolven in de zaal en dan enigszins stuiterend omhoog van de grond, links en rechts wippend en versnellend, in de bijna lege museum zaal. Zo zingt het kunstwerk zich los van de muur en voelt het voor mij tastbaar.

Het parket begint mee te zingen, net als mijn adem, een vluchtige kleine mond-lach van een snelle passant en een stijve rug bij de deur suppoost onderbreken niet en laten me opgaan en doen lijnenspel kleur en ritme versmelten tot ware cellofaan achtige omhulsels die worden begeleid door staccato ketsende houten parket geluidstapjes  die halverwege nogmaals met echo terug exploderen. Ik hijg wat onthutst na van deze verrassende momenten en een aardige passant heer met grijs vrolijk krullend blijft glimlachend naar me kijken, komt dichterbij en zegt dan heel oprecht met blauwe ogen: 'ik vond het prachtig', conditie hè?

ik ren naar boven en kijk uit het zolderraam naar de choreografie op het plein dat ik net 'heb gemaakt.'

Het zou zo maar waar kunnen zijn. Het is feitelijk een subliem idee! Ik ga eerst kaartverkoop regelen. De kaarten zijn voor een gepland toeval, ik zorg ervoor bijvoorbeeld dat  klokkenluiders en het carillon onderdeel uitmaken van de tijd die 'de performance' duurt. Verder zou het mooi zijn rond het geplande tijdstip ook nog eens wat vliegtuigbeweging, en vogelzwermen in te voegen. Misschien moet ik KNMI, weerradar bekijken op de kans van neerslag en hagel? Kan ik een politieauto met loeiende sirene door de stad laten rijden zodat we met onze ogen het zwaaiende licht in de schemering kunnen volgen? Als we helemaal bovenop de Eusebius toren staan en naar beneden kijken, zien de mensen de passanten op het plein. Als er genoeg mensen op het plein lopen ontstaat er als vanzelf een choreografie. Ik kan zorgen dat er mensen kleur-paraplu's uitdelen of grote dozen in cadeaupapier. Ik kan ook vragen of mensen plotsklaps willen gaan wegrennen en dan terugkomen terwijl ze steeds verder vertragen. Zeg maar, met honderd man moet het lukken. Zelfs nog beter; ik huur ze in als toevallige passanten, pleinbezoekers, marktkooplieden en postbode pakket bezorgers. Ik huur een groepje hangout jongeren met skateboards in. Ik huur een grote groep bejaarden in met stokken en wandelrekken. En - nu slaat de fantasie op hol - ik ga 'de Nederlander' in groepen indelen en elke groep apart op het plein laten komen en dan alles door elkaar. Eerst de moeders met de kinderwagens, met daarnaast een iets ouder meelopend en jengelend kind, dan de bejaarden, en vlak erover heen de scooters met de 'huppeltutjes' en de Solex vereniging met eierdopjes en met van die ouderwetse zware leren jassen blijkt dan ook ineens links in beeld te komen. Meteen komt daar lachend een ondernemersvergadering het plein oplopen met aktetassen, blauwe pakken en bontgekleurde stropdassen, tot ze enigszins verontrust inhouden omdat er grote motoren  Harley Davidson verschijnen en gillend ordinaire dikbuikigen met Deense Doggen die zijn losgebroken en door een fanfare - en nonnengroep rennen. Gelukkig zijn daar de patateters en de schoolklas, en ook de postbode en het draaiorgel, het Rode Kruis, de Jehova getuigen, de Surinaamse moekes, een of meer Burka's, een streng orthodoxe Joodse man die druk gesticulerend oploopt met een plooi-jurk dragende fiere roodharige vrouw, de sieraden verkopers, de reggae en breakdance groepjes en de magere kunstenaarsschilders. Met verrekijkers kan ik ook nog het dichtbij van verre kijken (à la Frederique) beïnvloeden en componeren. 'Postcode Nederland' ga ik deze performance noemen. Met als subtitel: de opdeling van Nederland. Voor elke Nederlander een vereniging. Een super choreografie vanaf het Eusebius. Dat wordt een doorslaand succes. 

Je hoeft alleen maar dat wat het bedekt of niet laat zien weg te halen.

Eigenlijk is een kunstwerk er al natuurlijk, het bestaat al. Een beeldhouwer zal altijd zeggen dat hij niet opbouwt maar weghaalt totdat het beeld tevoorschijn komt. Een kwestie van perspectief, van kijken.

gezichten in mijn hoofd

     Nadat ik 13 jr. geleden enigszins overwerkt in Frankrijk op mezelf was aangewezen, werd ik gek van woede om zoveel gezichten en mensen in mijn hoofd - ze hielden me continue van mijn verlangen tot rust en ritme af. Ik ga met klei werken om al die gezichten uit mijn hoofd te krijgen. Vooral de ochtenden ga ik steevast met een enorme woede en onmacht in me, in de aanval op het klei, en na enkele weken staan er tientallen gezichten - bustes van klei -  op de tuinmuren in de Bourgogne. Ik bak ze bij het plaatselijke keramiek-atelier waar de keramiste zeer verfijnde poppenhuis meubilair en rekwisieten van keramiek maakt. Zij heeft ovens op propaangas, en nadat ik ze eerst in de eigen grote cv houtkachel heb geprobeerd en ze zijn ontploft door te hoge temperaturen, kunnen ze beter daar gedoseerd gebakken worden. Nog sneuvelen er enkele. De woede genereert in een paar uur tijd nonstop wegtrekken-wegsteken-wegvegen van de klei een bevrijd gezicht. Na enkele weken wordt het ook rustiger in mijn hoofd.

hierboven transparant toneelbeeld met lantaarnopstekers bij de voorstelling van corpus-acrobatics (december 'Grand Theatre'2013Luxemburg) en enkele impressies van Luxemburg 'MUDAM' Museum.  

beneden een aantal bevrijde gezichten. ze hebben allemaal namen. 

cadeaus die heel stil zijn en woorden die wandelen

Ik krijg soms cadeautjes die heel stil zijn en waar ik dan met een haakje aan vast kom te zitten.
Een lichtje voor van binnen. Dit brood stond een geruime tijd geleden voor mijn deur.  Op het bijgeleverde koffiefilter (voor de boodschap)zei het Sjoerd, dus dat kon niet missen. verder zei het brood niets, hij smaakte geweldig. Nog steeds zoek ik naar de donateur van mijn smakelijkheid. De berichtjes in ArtEZ Arnhem Onderdegrondlangs van 'De tijdverstrijker' zijn er ook nog. Frederique gaf een afstudeervoorstelling met Erik Bok in een schoonmaakkast. Teksten op basis van haar eigen scriptie waarin veel 'Toon Tellegen achtige' poëzie werd geschreven. De kleine boodschappen zijn enigszins verborgen: als je langs loopt zie je soms ineens een paar uitgeknipte woorden van kranten bij elkaar geplakt op een richeltje of achter de brandhaspel. Kleine cadeautjes voor onderweg. Als woorden wandelen brengen ze ook een wereld tot leven: In het verhaaltje van de Uil - 'Tranenethee' van Arnold Lobel - komt Uil thuis en besluit enigszins somber tot een theetje. 'Vanavond ga ik tranenthee zetten" - zegt ie. Verwoed denkt hij aan trieste dingen. hij denkt aan lepels die achter het fornuis zijn gevallen, en die je nooit meer terug vindt, aan boeken die je niet meer kan lezen, omdat er bladzijden zijn uitgescheurd. Hij denkt aan aardappelpuree op een bord die niemand wilde opeten en aan kleine opgebruikte potloodstompjes die je niet meer kon vasthouden. Aan nog veel meer nare dingen. Aan - mijn fantasie - sokken die verdwijnen en waarvan er nog maar 1 uit de wasmachien terugkomt. Aan tijd die je niet meer terug kunt halen omdat de klok stil stond. De tranen ving Uil op in een ketel en zette hem op het vuur. Tevreden dronk hij zijn tranenthee.

De tijd van Adam Magyar: 

hij legt de wereld vast in hyperslowmotion! Hij laat een wereld zien waarin tijd niet bestaat!Bizar en heel intens kijken we minutenlang naar een uitgerekt moment. In 'De tijdverstrijker' is het moment ook uitgerekt en wordt dichterbij verrekijkend veraf of andersom. De schoonmaakkast blijkt een microkosmos. Zit het in het verdwaalde hoofd van de man?

Met geschreven filosofisch dichterlijke teksten, die

stilstaan bij een moment of bij een woord, of bij een bijzondere manier

van kijken, beelden en objecten die op zich al een ge ensceneerde

werkelijkheid in zich dragen: 'Het gaat hier om een tijdverstrijker, deze is in de kast gaan zitten en is er de tijd gaan verstrijken. De tijdverstrijker, een soort Boenman.  Hij verstoft al een beetje. Maar strijkt nog steeds. Het is een soort wringen. Hij heeft hier de zemel en de dweil gevonden en de stofschepperslang, zijn vriend.'

'Wat doe jij hier? vroeg de mier. 'Schrijven" , sprak de schrijver. 'Ik kan het niet lezen', zei de mier. 'Dat klopt - het is ook onleesbaar'. 'Waarom schrijf je het dan?' 'Het is wel schrijfbaar'. Wat schrijf je dan?' ' Ik schrijf wat ik denk'. 'Wat schrijf je nu?' 'Ik schrijf een vraagteken, jij hebt zoveel vragen'. 'Ik ben op zoek naar de verte' zei de mier. 'De verte is hier' zei de schrijver. 'Hier?' zei de mier. 'Ja, tenminste.....mijn verte', zei de schrijver, 'dat hoeft niet perse jouw verte te zijn'. 

Philippe Genti

Hier is ook een kei in het genre: Philippe Genti   Ne m'oublie pas. (2012)Philippe Genti speelt met schijn en werkelijkheid, zijn het mensen, zijn het poppen, objecttheater en mime-dans in een magisch realistisch eigen stijl. Hij tovert. In het werk 'Voyageurs Immobiles' (2014) komt er een hoofd bezit van de man nemen. Prachtig beeld. Orkater maakte in 1991 met Aat Ceelen De Ivanovs met Han Romer,- ik zie nog dat prachtige moment met hoofd uit de vloer dat een minutenlange monoloog hield zonder stop. 

zimihc

Met Maatje 90 in 1999 (vanuit ZIMIHC = zat ik maar in Hoog Caterijne - straattheatergroep waar het productiehuis Utrecht later naar is vernoemd) een objectvoorstelling gemaakt. Veronica Hazelhof schreef hier het verhaal voor: over een alledaags woensdagsservies waarvan het gebroken en gelijmd kopje  op   het deftige melkkannetje verliefd wordt van het zondagse servies. Joost Belinfante (Doe Maar) deed hier de muziek - hij speelde virtuoos 'tea for two' op het servies en ontlokte prachtige tonen op de afvoerpijpen van het keukenspoelbakje. Met hen maakte ik ook Kouland, waar een jas een olifant wordt en de groenten in de ijskast tot leven komt. De transformatie intrigeerde.

Nu is voor mij een jas een belangrijk item. Een jas is als een huid, die je aantrekt. Een masker. Een masker is een bewegende structuur, en met zijn aard en zijn gedaante en hoe hij aanvoelt transformeert hij de bezitter en drager in een speciale aanwezigheid. Een jas is een cocon, waar je in woont. Als de jas tot leven komt heeft ie een eigen leven. 

Het verdwalen in een tekening 

is een prachtig beeld. Mary Poppins springt met de kinderen en (Rchard Wayne)-Dick van Dyke in de krijttekening. 

Supercalifragilisticexpialidocious  dus. Ook een beetje 'Het meisje dat verdwaalt in haar tekening, oftewel Paars Zand', van en met studenten 1e jrs Theater Artez.. Die productie is beslist de moeite waard. Van mij mag die vaker gespeeld. Mathilde Maas schreef een enthousiaste recensie toen we speelden voor de kinderen van kunstbedrijf Arnhem in Rozet. Hier de volledige voorstelling zoals deze werd gespeeld voor kinderen van Jan Ligthart school te Arnhem.

Les Triplettes de Belleville

Hier wilde ik ook 'Les Triplettes de Belleville'  aan bod laten komen. Terecht want echt een meesterwerk. 'Buurman en buurman' mag er zijn, maar dit is helemaal top.
Nog meer: 'le magasin des suicides' - film de coup de coeur Patrice LeConte.

werkplaats voor maken

Nu het voorjaar doorbreekt en de maakcaroussel-werkplaats voor theatermakers en docenten op gang komt, zijn er tientallen studenten die zich het hoofd breken wat ze gaan maken. Wat is hun signatuur, wat is hun fascinatie, wat en waarom vinden zij mooi. Ook studenten die zich opmaken voor de afstudeerbank en jaar 3 maken hun voorstellingen. Hoe meer bronnen hoe beter. Vooral de vakoverstijgende en andere disciplines leren veel: je leert feitelijk de lading vertalen. Ik loop me suf en denk mee. Concepten? dat is lastig. Hoe componeer je eigenlijk? en wat is een concept. Dat is nog lastiger. In het mimetheaterwezen heeft iedere theatermaker zijn eigen manier van notatie. Notatie moet je begrijpen als een manier om de tekens vast te leggen die je in het theater stuk of etude wilt gebruiken. Ga je vanuit een muzikale structuur werken? of vanuit beeld, en beweging of gaat het meer om performance gehalte, confrontatie, ervaring. De lessen die ik geef praktiseert het bouwen, het maken op de vlakke vloer of op locatie. Ruimte en context is doorslaggevend voor wat je wilt met je 'lading'. Voor wie? ook.   Je deelt met anderen hoe jouw werkelijkheid kan zijn, hoe het eruit ziet vanuit jouw kanteling van de werkelijkheid. Kunst. Ja - 'kunst is pas kunst als je er een lijstje omheen zet'. Maar welk lijstje? welk perspectief. Welke subtekst, welke tekens.
Er wordt doorgaans veel video beaming benut om snel een werkelijkheid op te roepen. Maar een beamer is in een andere tijd, filmbeelden die je wilt laten versmelten met de werkelijkheid van je theaterstuk. Al snel is het effect illustratief. Idem zo met veel licht en andere ingredienten als kostuums. Tenzij je het als materiaal beschouwt waarmee je gaat spelen en onderzoeken, net zo lang totdat je het letterlijk kunt boetseren als klei.

De Jas

In de lessen hebben we het afscheid, of de ontpopping gespeeld aan de hand van jassen en hoe je die uit en aan kunt trekken(ieder op zijn eigen wijze). Het wordt nog een voorstelling op zich. Stapsgewijs vorm je de scene: ruimte, tijd en beweging, het geluid van een rits. Een alledaagse handeling en plots is die beweging drager van een dans en eindeloos strekkend wachten op vertrek. Herhaling van kleine subtiele details laten ons inzoomen, de dynamiek wordt vanbinnen gedacht: we willen naar binnen kijken.
Is het een thema? is het een onderwerp? Wat is een concept? Verder graven, observeren. Wat zie je?
Kijk ik vanuit een zolderkamer op het plein en zie ik daar een mensenmenigte als het ware 'mijn' choreografie lopen?

Een theatermaker met een koffer ceedees? 

Tja. Als ondersteuning in eerste instantie om de dynamiek te gebruiken wellicht behulpzaam, maar de muziek is wel een aparte mede en/of tegenspeler. Net als ruimte. De muziek is veel sterker dan de speler/acteur. Je moet de muziek dus wel gebruiken, als materiaal, als klei om mee te boetseren. Het zijn net inlegzooltjes: het geeft ondersteuning, maar meteen doen de spieren niks meer. Voor beeld tijdens je spel geldt hetzelfde: waar kijk je naar als de televisie of een beeldscherm aanstaat? Nooit win je als acteur van een geprojecteerd beeld, je zult een mix moeten vinden om het beeld als aparte speler te integreren.

Jacques Tati 

had nog wat onvoltooids in de kast achtergelaten en dat is vervolgens subliem door de zelfde maker van 'les triplettes' op tekenfilm gemaakt in 'The Illusionist'. De illustratie is van Thierry Torres, zie animatie tekening ontwerp. Ik denk terug aan

Jan Svankmajer 

en het gedenkwaardige 'Darkness Light Darkness' (1989) : grote inspiratie toen we bezig waren met 'What shall we do without us?' van Schwibettus/Hoogeveen - 1990. Das Boot en  De nozem zijn de overige delen van het absurd muziektheater dat we maakten. Op het eind zie je het hoofd in de koffer als een klei figuur in een te kleine kamer.

Animatie en theater. 

Even een video aan is niet alles. Stop motion principe toepassen verdient meer aandacht en ook hoe ga je eigenlijk om met filmbeelden en live beelden. Perspect deed dat als eerste mimetheater met techniek: De Bolhoedmannen (1978) is zo een klassieker. Helaas hier geen video beelden voorradig (komt nog). Les hommes aux melon chapeaux melon en inderdaad echt surrealistisch naar Rene Magritte. Film die op de kranten van de staande lezende bolhoedmannen oplichtte. Bolhoedmannen die een wandeling maakten door de beelden van de catacomben van de stad. Opzicht en doorzicht techniek met geprogrammeerde caroussel dia projectoren. Er stonden meer dan dozijn opgesteld.

Harpya

Ook de Harpya van Raoul Servais (1979)
kan hier niet ontbreken. Het hele oeuvre van de Belgische animator is zeer de moeite waard. Zie bv. ook Chromophobia.(1966)  Met Wil Spoor zaten we tien dagen in Gent, in de zwarte zaal te werken aan Harpya. Met Fran Waller Zeper (van Waste of Time), Wil Spoor en ik. Wat een geweldig magisch realistisch werkje. De live acties werden in een zwarte zaal opgenomen, daarna werd alles beeldje voor beeldje ingekleurd.

Ja, woorden die wandelen en cadeaus die heel stil zijn. 

Een lichtje voor onderweg. Inspiratie en tijd die verstrijkt en van dichtbij verrekijkend en van verre dichtbij kijkend. 'Zet het in een lijstje en het is kunst. 

Groot Herenleed: Cherry Duyns, Armando, Johnny van Doorn.

- 'Ik heb gisteren iets vreselijks gezien mijnheer'. - 'Wat was dat dan wel voor  vreselijks.'   - 'het ochtendgloren'. - 'Ahhhh, het ochtendgloren.' - 'Ja ja , en het maakte lawaai, het deed pijn'. - 'Verklaar u 'es nader?' - 'ik hoorde de zon knarsentanden'.- 'O, dat is net goed voor de zon. moet ie maar niet schijnen.'- 'Ja maar, dat vind ik nou juist zo aardig van die zon - dat die schijnt'- 'Nou, ik niet. Ik heb de zon nooit gezegd dat ie moet schijnen, dus begrijp ik niet, waarom ie schijnt- neem me nou niet kwalijk'.. - 'Ja maar u heeft de zon toch niet gemaakt, mijnheer'- 'Dat weet U niet... dat zegt u maar zomaar, maar dat weet u helemaal niet'...

in het oog van de storm

het ochtend ritueel en what do you do first thing waking up in the morning?

Zag 'dancing havanna' van +Relinde Moors via haar blogsite en werd getriggerd om even te kijken. Relinde (oud studente) heeft een prachtig dynamisch klein filmpje gemaakt van dancing havanna. Zo beginnen kan ook! Swingend en dynamisch!
De vraag wat doe je 's ochtends het eerst verwijst naar het moment van jezelf en naar de overspoelende werkelijkheid via binnenkomende mails en netwerken. Tai Chi voor Relinde dus. Of eigenlijk zegt ze alle goedbedoelende leefadviezen en 'practise' ten spijt: het maakt niet uit wat als het maar om te aarden,  het contact met jezelf voordat je binnenstormende werkelijkheid je continue laat verdwalen.
                                                                                                                                                  Hiernaast een fotowerk van Teun Hocks

Voor mij is het verdwalen op zich mijn leven. Hoe harder het stormt hoe meer er wordt gegenereerd en hoe kalmer ik wordt. Scheppend en creȅrend handelen zeg maar: 't een roept 't ander op. Je hebt momenten dat alles samenkomt en over elkaar heen struikelt, ja dan is het tijd om niet in die valkuil te stappen en je laten meeslepen. Maar het fenomeen dat die geweldige dynamiek er is en je in staat stelt om op de toppen van je kunnen te blijven surfen is waar tai chi ook over gaat. Tegenkracht zeg maar, de intensiteit en het contact met het moment en de flow. 'Practise' - is een prachtige aanduiding, het verraadt 'research', onderzoek terwijl je bezig bent, koppel je terug en luister je naar binnen (contact). De afleiding van zoveel bronnen en impulsen om je heen is groot. Vandaar dat ik zeer opgelucht was de mobiele telefoon kwijt te zijn bij de vuilniscontainer (zie vorige blog over feesboek)

afvinken

Het is niet zozeer de afleiding maar de beloning die we zoeken. De verslaving is het willen voldoen, in tegenstelling tot het onderzoek naar waar het leven over gaat. Eerst het bureaublad leeg halen en schoonmaken voordat je gaat werken? En dan ga je klaarzitten voor een leeg vel en komt het schrijven niet?
Het afvinkrueel? zeg maar eerst het ene taakje en dan het volgende taakje en dan elke keer een kruisje maken op een blaadje papier als beloning: dan hoef je er niet meer over na te denken. het liefst in volgorde van binnenkomst, dat stelt gerust en dan hoef je je daardoor ook niet druk te maken dat er iets heel belangrijks is. Het sluit jezelf enigszins af, beschermt als een filter tegen inkomende onverhoedse onder de gordel boodschappen.
Maar tegelijk lijkt het ook 'de go' en de interactie met het moment en de dynamiek met je handelen af te remmen.
Dat maakt maar voor een kort moment gelukkig.
Misschien is dat een goed begin om het daarna wellicht weer voluit los te kunnen laten?
Ik heb veel interesse in afvink rituelen? Wat doet U?
Heeft U een agenda en streept U de zaken door die geweest zijn?
Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik een aantal agenda's heb gehad en die bewaar ik: ze staan vol met krabbels en invallen, tekeningen, verwijzingen, en er zitten veel kleine papiertjes in met opnieuw krabbels, adressen soms, boekcitaten en anderszins. Sommige bladzijden missen, blijkbaar gebruikt als briefje voor iemand anders? De bewaarde exemplaren dateren van lang geleden, vol plezier bekijk ik ze en verbaas mezelf dat ik nog hier en daar wat kan ontwarren. Er staan echter in het geheel geen afspraken in. Ze zijn meer als aantekenboekjes voor onderweg.
Agenda voeren als agenda is voor mij niet weggelegd. Afspraken zitten in mijn systeem, en komen vanzelf te voorschijn. Soms - echt zeer zelden -raakt er eentje zoek of op drift, die is dan blijkbaar heel lastig of niet belangrijk genoeg.

Dit is ook een soort van antwoord op de vraag van Relinde natuurlijk.
Wanneer is mijn 'grounding' - hoe doe ik dat.
hierboven de silhouettekening van Eef de Graaf en Kianoosh Gerami en hiernaast foto van filmopnamen voor Silhouetten tegen het licht: premiere Zierikzee a.s. 17 april en daarna hele zomer als filminstallatie bij bezoek aan De Dikke Toren daar. Hieronder een foto van gedenkwaardige 'De Bolhoedmannen' - 1978/1985 - mimetheater Perspect  Haarlem en verderop nog meer silhouettekeningen van Eef en Kianoosh die zij maakten voor het storyboard van de film, waar ik als choreograaf, spelcoach en figurantspeler meewerkte. De tekeningen zijn geweldig, sommige met kleur. In de film is de essentie het verdwalen en vinden. De moeite waard - een kunst-dans film met een zeer mooi magisch realistische snit.

                                                                                                                                 het vermogen tot hazeslaapje

Met mimetheater Perspect werkte ik verschillende jaren als gastacteur en regisseur, enkele producties werden seizoenen lang gespeeld. Bij de 'bolhoedmannen' kon ik het me permitteren om even ergens een klein slaapje tussendoor te doen omdat ik na een solostuk enkele scenes lang niet op de bühne hoefde.
Vooral in die tijd dat er verschillende projecten tegelijk liepen, was het zeer fijn om dan even in een belendende kast, zelfs onder het podium of achter een partij dozen een paar momenten een hazeslaapje te doen. Een hazeslaapje is niet voluit snurkend en diepcomateus maar licht en vaardig terug in je zelf. Je slaapt echt even, maar zeer licht.
Ik hou van nog meer of nog minder. In beperking ligt creatie besloten. Voor mijn broodnodige rust is het vaak knop uit en ik slaap.
Heb ik een boek te pakken, dan moet ie eigenlijk meteen helemaal tot het eind uit. het kost me moeite om te doseren, en ik geniet van dat spel om er lekker in te blijven of weg te leggen voor een ander moment. Soms liggen er verschillende boeken open en ga ik van boek naar boek en ontstaan er soms wat bizarre verhalen en dialogen tussen de verschillende werkjes.
Dat verdwalen in de verhalen en bij de momenten maakt mij  gelukkig. Er is steeds weer meer en anders te vinden alsof je van gerecht naar gerecht nieuwe smaken ontdekt. Aanstekelijk en bevrijdend.
Een hele doos vol koeken draagt het verlangen in zich op te worden gegeten, waarom wachten, of uitstellen als 't kan. Die 'self indulgence' - genotzucht of beter in dit opzicht nondiscipline is waardevol als tegenhanger van de gevangen norm, zelf kastijding of discipline. Hier en daar uithalen geeft ongekende hoogtepunten en brengt je toch echt dichterbij jezelf. Je moet er mee leren spelen: 'practise'
En waarom zou je eerst iets 'moeten' afmaken om dan pas met het volgende te beginnen?
De moraal is braaf. En oppassend en stelt ons in staat om de zaken in bedwang te houden. Die zelf censuur en zelf controle is ook destructief!

Soms loop ik letterlijk of figuurlijk met net iets teveel zakken rond die van de ene plek naar de andere plek meegesleept worden. Dan leg ik op besluitvaardige momenten een of twee zakjes weg in de kast of nog half in zicht als of ik aan het opruimen ben en de zaken herverdelend op stapeltjes in de vrije ruimte leg. Dat is zeer geruststellend voor het overzicht: je ziet met 1 oogopslag waar alles zich bevindt en dat je niks mist. Plotseling dringt dan een nieuw fenomeen zich op en in on time zie je allerlei dwarsverbanden ontstaan waaruit zich weer levensvatbare vertakkingen ontstaan. Die vertakkingen blijken dan weer alles met jouw moment en grounding te maken en heb je weer adem en inzicht om verder te reiken.

existentie

De angst dat er geen mail voor je is. De angst dat het ophoudt. De angst dat je geen vrienden blijkt te hebben. De angst dat de wereld er niet meer is.
Daar hebben we feesboek voor uitgevonden, en instagram en noem maar op. We neppen. We doen alsof, we houden ons er mee bezig en we voelen ons gezien. Op zich is dat ritueel een prachtig spel: een schijnbeweging, een tegenkracht die je laat doseren hoeveel voor welk moment.

De keren dat je zo druk bezig was met een theaterproject of anderszins en je je na de afsluiting en de aandacht op een ochtend wakker wordt en verbaasd moet constateren dat je vrij hebt, is de dreiging tot een regelrechte existentie crisis groot. Je ziel en zaligheid ben je kwijt! Vooral acteurs, kunstenaars die gewend zijn om hun hele hebben en houden in een rol of kunstwerkstuk te stoppen en daar helemaal in op gaan en bij betrokken zijn, weten op dat moment even niet op tijd te schakelen en bij wijze van spreken weer gewoon vakken te vullen.
Afkicken, 'cold turkey' is af te raden, aftrainen is een goed ding. Stapsgewijs even wat minder of meer voordat je doorgaat. Verbaasd overkwam het me vaak dat het dan vakantie was en dat ik niet weg hoefde en dat dan dat lichaam het overneemt en plotseling van ellende begint te trillen omdat die spieren gewend waren elke dag minimaal 8 uur zich in te spannen.

audities

We hebben weer fijne auditiedagen op ArtEZ achter de rug. Geweldig binnenstormende jonge talenten. Opbouwend geef ik aan hoe je kunt luisteren naar binnen, naar je eigen fysiek, geluid, om vanuit dat luisteren vanzelf de informatie te kunnen gebruiken voor wat je met je expressie op het toneel wilt tonen. Hoe je fijn kunt verdwalen en stapelend kan toveren.   Want je wilt altijd dat dat moment waar is, persoonlijk verbonden.
Je probeert alle zelfcensuur en filters teniet te doen, alle firewalls uit te schakelen zodat je kunt creeren en ontdekken tegelijkertijd.
Stemmen die omhoog gaan, die vast zitten, borstkassen die zwijgen, ruggengraten die in beweging moeten komen.  De verbeelding als machtig wapen, het fysiek en de stem. 3 planken 2 acteurs, 1 emotie is genoeg om er van tussen te gaan. 'De stilte is uw vriend' - uitspraak van mijn compaan +Paul Gieske: het draagt en laat u zelf even landen in de kracht van uw gebaar. Luisteren met alle zintuigen, daar is elk moment van de dag tijd voor.
In de ochtend lieve Relinde, drink ik zeker 2 sterke bakken koffie,  2 brave boterhammen en zit even stil voor me uit te kijken om een aanloop te nemen naar weer een wonderschone dag. De warme straal van de douche, het scheermes, zijn belangwekkende zaken, maar het moment voor me uitkijken is mijn grond, mijn houvast, het elastiek voor naar binnen. Alles staat uit, er is niemand, het is stil of het wordt stil als een oog in een storm.