Mime - de taal van het lichaam: voorwoord

 

Credits: 

Auteur en leidend onderzoek: Sjoerd Schwibettus Lay out: Serena Kloet voor haar werk aan het grafisch ontwerp, Tekeningen: Emmy Chau, Redactie: Lennart Puijkert en Emmy Chau Dank aan: dr. Harry von Piekartz voor zijn bijdragen, medewerking en gezamenlijk onderzoek naar emotie in gezichts- en lichaamsuitdrukkingen, Dank aan: alle deelnemende collega's, studentenvan de ArtEZ theaterfaculteit Arnhem, studenten van Osnabruck, Hogeschool voor ToegepasteWetenschappen, afdeling Fysiotherapie, Mime Oost opleiding.

Voorwoord: 

Dit boek noem ik Mime - de taal van het lichaam + het bewijs zit ‘em in het proeven van de pudding. De strekking is helder: je moet het zelf ervaren, zelf onder vinden of testen. Daarna kunje de echte waarde ervan inzien. Actie boven woorden, en bij twijfel zelf onderzoeken of ervaren. Een betere link naar de lichaamstaal is er niet. In dit boek beschrijf ik de lichaamstaal en uitdrukkingen en daarmee komen houdingen en de menselijke gebaren (gestus) en de ruggengraat ter sprake. ‘Language no problem’, zeiden we bij de introductie en oprichting van de zomerfestivals mime – dans fysiektheater in Amsterdam in de jaren 80: theater met vooral lichaamstaal. In dit boek geldt met dezelfde strekking: lichaamstaal liegt niet, je kunt nog zoveel (willen) zeggen met woorden, maar je lichaamstaal spreekt voor zich. Lichaamstaal wordt onmiddellijk ervaren. Ik ben gefascineerd door beweging, ik denk zelfs in beweging. In mijn eerste studiejaren aan de Universiteit van Amsterdam word ik verliefd op een moderne danseres en vanaf die tijd verander ik van studie, leg ik me toe op moderne dans en mime theater. Mijn eerste studie Neerlandistiek ruil ik in voor een taal zonder woorden. Met mijn lichaamstaal creëer ik ‘lijfelijke poëzie’; deze benaming komt voort uit recensies over het bewegingstheater dat ik vanaf 1974 maak en waarmee ik optreedt. Sedert die tijd geef ik ook les in beweging. Eerst in eigen mime en moderne dans studio’s en dan ook aan de verschillende instituten, en Theaterscholen, nu Universiteiten van de Kunsten genaamd, in Amsterdam en vooral in Arnhem. En met het lesgeven, en studio werk komt onderzoek op de vloer: Hoe werkt het precies, hoe verloopt de expressie van de beweging, hoe vang en noteer je lichaamstaal. Wat is mime? En hoe verhouden emoties en uitdrukkingen in gezicht en lichaam zich? Nu na 50 jaar praktijk en lesgeven schrijf ik over dit voortdurende onderzoek naar lichaamstaal. Direct na mijn eerste onderzoek naar 21 unverseel herkenbare emoties, ga ik samen met dr. Harry von Piekartz in 2016-2018 onderzoek doen naar emoties en kleur, emotie uitdrukkingen in gezicht en lichaam. Ik begon rond te kijken naar een omgeving waar ik het inmiddels uitgebreider onderzoek kan onderbrengen en ik zocht een promotor om zo een tot een publicatie en proefschrift te komen. Helaas ging professor in de anatomie, dr. GertJan Kleinrensink aan de Erasmus Universiteit Rotterdam met pensioen. Wel gaven zowel prof.dr. Kleinrensink als dr. Rob Stoeckart mij vele adviezen en hielpen me het onderzoek te richten. Bij anderen als prof.dr. Beatrice de Gelder, die op mijn weg kwam door haar publicaties, werd een verzoek niet echt welkom ontvangen of drong niet verder door. Voor dit verhaal over mijn onderzoek naar de lichaamsuitdrukking van de emotie en de eigene melodie in de vorming ervan, schep ik daarom een fictionele professor Pi, die over de bespiegelingen feedback geeft en vragen oproept. Professor Pi is een creatie van Bob van den Born: zijn visuele animatie tekeningen zijn des theater en laten feilloos een schets van onze communicatie in de maatschappij zien. Het zijn observaties die er toe doen.