De krant, het nieuws, de tijd en face to face

De krant:

Krijg 'em altijd wat later – buurmanvriend verzorgt trouw mijn leen abonnement, 2 kranten, die ik in stapels voor de voordeur of op de mat krijg in willekeurige volgorde: Soms in een grote 2 weken stapel en dan ineens een paar keer achter elkaar in 3 stapeltjes van 2 dagen

Ik lees het nieuws met dezelfde willekeurige volgorde en intensiteit van stapel,  Het nieuws zingt zo enigszins los van de actualiteit. Ik loop duidelijk wat achter en de tijd en de hinkstapsprong daarbij in het nu ontstane en veranderende verloop verwondert me:  Soms - wat genant -  begin ik verontwaardigd een gebeurtenis te beschrijven in gesprek met anderen maar dan blijkt dat zij dat al lang achter zich hebben gelaten of zich niet meer herinneren en zich afvragen of ik wel goed meekom in de chronologische realiteit.

Het fijne is dat de druk van het moeten weg is en er geen alsmaar duwende informatie data naar binnen moeten in verplichte volgorde.
We hebben toch al veel met nepnieuws en apparaten en systemen die dit verzorgen, te maken. Deze systemen zijn waarschijnlijk niet voor mensen verstandig: je spanningsboog-concentratie en focus vermindert en je raakt in beweging zijn en eigen fascinatie kwijt. Wat overblijft is het verslaafd hunkeren naar aandacht en zo blijf je dan de aangeboden stroom van informatie volgen.

face to face 

vorig jaar werden voor een modellenwedstrijd modellen beoordeeld door 'n algoritme

Als robots menselijk gaan reageren in gezichtsexpressies en 'whole body expressions',  is dat geweldig nieuws.
Nep nieuws of liever gezegd nieuws over nep   - Robots lijken straks nog meer op ons. Er klopt iets niet: de mens is hier een robot! Erica heet ze!
De techniek van face to face wordt gebruikt om nepvideo's te maken, gezichten swappen maar ook met uitdrukkingen en spraakbewegingen van nooit gesproken tekst.  Theo Gevers is hoogleraar computervisie aan de Universiteit van A'dam en gespecialiseerd in automatische gezichtsanalyse - Zelf doet Gevers ook onderzoek naar gezichtsherkenning en expressies via zelflerende netwerken. Hij baarde opzien door met zijn software de Mona Lisa te analyseren. De conclusie destijds: ze kijkt voor 83 procent vrolijk.   

Mona Lisa - da Vinci,1517

Erica

Zo moeten robots een nog betere gesprekspartner worden
Hiroshi is de vader van Erica. Waarom? Hij wil de mensen begrijpen zegt hij in documentaire over zijn werk:

meet Erica the world most autonomous android

prosodie 

is de leer van taalritme en -accenten,                                             Een latijns woord is lastig. Een latijns en lang woord als

Hippopotomonstrosesqui pedaliofobie

is nog lastiger.  't betekent  l a n g e w o o r d e n a n g s t.Wat ironisch. Er zijn, als je onderzoeks-literatuur leest, enorm veel latijnse namen en ingewikkelde termen die je eerst moet begrijpen wil je verder komen. Bij Prosopagnosia kwam ik ook de langewoordenangst tegen:Hippopotomonstrosesquipedaliofobie

Prosopagnosia

Prosopagnosia en ook developmental prosopagnosia raakt mijn interesse en onderzoek naar emotie uitdrukkingen in gezicht en ruggengraat (whole body expressions). De eerste is bekend, de 2e is als een dyslexie vorm en vaak aangeboren. De mensen die prosopagnosia van de ontwikkeling ofwel blindheid van het gezicht hebben een normaal gezichtsvermogen, maar groeien op met ernstige problemen bij het herkennen van gezichten.In tegenstelling tot de verworven prosopagnosie - waar mensen moeite hebben met het herkennen van gezichten later in het leven als gevolg van een beroerte of een verwonding - ervaren mensen met gezichtsblindheid levenslange problemen met gezichtsherkenning ondanks het feit dat ze geen hersenletsel hebben.De gezichtsblindheid is een Ontwikkelings prosopagnosie is een  neurologische aandoening, vergelijkbaar met dyslexie. Net zoals mensen met dyslexie opgroeien met problemen met het lezen van woorden, groeien mensen met prosopagnosie in de ontwikkeling op met het lezen van gezichten. De laatste schattingen suggereren dat maar liefst 1 op de 50 mensen moeilijkheden met gezichtsherkenning kan ervaren die ernstig genoeg zijn om hun dagelijks leven te beïnvloeden in sociale contacten.  Bekende prosopagnosica voor ontwikkeling zijn de acteur Brad Pitt, de mede-oprichter van Apple, Steve Wozniak en de recent overleden auteur en neuroloog Oliver Sacks. Mensen met gezichtsblindheid vinden vaak alternatieve manieren om anderen te herkennen. Veel patiënten herkennen een persoon bijvoorbeeld aan een ongewone gezichtsfunctie (zoals een karakteristieke neus), stem, kapsel, kleding of de manier waarop ze bewegen. Ze wachten soms op anderen om een ​​gesprek te starten, zodat ze de ander kunnen herkennen aan de stem. 

Emoji

oftewel emoticons. Op de site Emotions go to work staat een interessante installatie over gezichtsemoties.

Future Emoji

 hoe zou de wereld eruitzien in een toekomst waarin emoji's, die schattige kleine gesprekspartners  steeds krachtiger, levendiger en monsterachtiger worden? Of misschien zijn wij het die meer op hen gaan lijken.

EMOTIONS GO TO WORK installatie over gezichts emoties

Ha! Ha! Ha! (archival)

Fragment uit een strip van Dave Fleisher uit 1934. Als lachgas ontsnapt beginnen voorwerpen hysterisch te lachen. Niet zomaar objecten, maar technologie en infrastructuur. Kunnen we onze eigen slimme technologienvoorstellen, plotseling doordrenkt met een wild overschot aan affectie, emotie en libido?

An Alphabet of the Passions Part I: Duchenne de Boulogne

De codificatie van emoties begon in het midden van de 19e eeuw met het werk van de Franse fysioloog Duchenne de Boulogne die een grote reeks fotografische grafieken creëerde. Met mensen (portretten) met verschillende uitdrukkingen. De weergave van emoties werd gesimuleerd door hun gezichten aan te raken met elektroden die spiersamentrekkingen veroorzaakten.
An Alphabet of the Passions Part 2 : Emoji verscheen voor het eerst aan het einde van de 20e eeuw op Japanse mobiele telefoons. Sindsdien zijn ze meer en meer levensecht gegroeid. Emoji's zijn gesprekspartners. Het zijn ook hulpmiddelen waarmee bedrijven emotionele gegevens kunnen oogsten. Omdat het leuk is om symbolen zoals emoji en reacties te gebruiken, voldoen we daar graag aan. Omdat er maar een beperkt vooraf bepaalde afbeeldingen te kiezen zijn, belemmeren ze onze emotionele expressie.

'maskers bewogen'  

is een boek geschreven door Sjoerd Schwibettus. Het is een onderzoek naar emotie uitdrukkingen en emotie maskers voor het fysieke theater.  Het boek wordt in het Engels vertaald en binnenkort opnieuw (verbeterde vernieuwde editie) uitgebracht

Het onderzoek wordt beschreven op de blog maskeronderzoeksjoerdschwibettus
In de nieuwe Engelse editie worden ook de observaties en de afbeeldingen van de emotie masker familie - 21 universeel herkenbare emotie uitdrukkingen - in rubber opgenomen.

voorbeelden van emotie maskers van licht rubber 2017

De nieuwe familie emotie maskers is 2 jaar lang in de studio en op het podium uitgeprobeerd. De emotie maskers in rubber zijn voorzien van zijflappen aan de zijkant van het gezicht met oor gleuven, zodat de oorschelpen er doorheen passen. De zijkanten geven de maskers van de 21 universeel herkenbare emotie uitdrukkingen meer bereik omdat zo ook de zijkanten kunnen meespelen om de illusie van het gemaskerde gezicht te versterken. Dit geldt ook voor het strottenhoofd: bij elk masker is een bijpassend stukje dat het begin strottehoofd-adamsappel bedekt en zo aan de onderkant van het gezicht meespeelt. soms is dit onderstuk gebogen, soms rond, soms vierkant of andere vormen, zo gekozen naar aanleiding van het karakter van de emotie uitdrukking.
Alle emotiemaskers zijn ontworpen naar aanleiding van de FACS ( Facial Action coding system- procedure om de menselijke gezichtsexpressies te beschrijven) en De Action Units (coördinaten van de spiercontracties waardoor de emotie uitdrukking in het gezicht wordt gemaakt). Voor de Facs en de Action Units moet je Paul Ekman lezen:

'The Expression of the Emotions in Man and Animals' - Charles Darwin met commentaren en observaties van Paul Ekman. en ook 'Emotions Revealed' of in Nederlands vertaald: 'Gegrepen door emoties - wat gezichten zeggen.'

'We dragen het gezicht dat past' - 2017 en 2018 zijn er verschillende theater voorstellingen gemaakt en is er volop met de emotie maskers uitgeprobeerd hoe ze te bespelen en wat hun reikwijdte is.
Vuurol festival wintereditie Koos Vorrinkhuis febr.2018                    
Alumni   juni 2017 - we dragen het gezicht dat past                             
Huis van Puck april 2018-we dragen het gezicht dat past
Huis van Puck april 2018 - solo's emotie maskers               
'het gezicht is een gedicht' recorded in one shot, face is lightly pancaked to offer a better view for the expressions of emotions.

whisky en emotie

Je hebt blends en single malts. Een blended whisky is uit verschillende whisky vaten samengesteld en van verschillende soorten graan. Een single malt is ook uit verschillende vaten whisky samengesteld maar die zijn altijd van 1 disterleerderij en alle single malt is alleen van gerst. De blended whisky heeft in zijn mindere kwaliteit vaak een bestanddeel graanalcohol die makkelijk te produceren en goedkoop is.

In de whisky proeverijen gaat het om geur en smaak en persoonlijke associaties, beelden en observaties. De beschrijving van de whisky door eigen beelden, associaties wordt ruim en in vergelijking met een andere whisky, besproken en uitgewisseld. De whisky wordt altijd blind geproefd. Spirit of Hvex distellery komt verrassend met een 'music infused oak maturation'. En dan ook nog eens in en met verschillende muzieksoorten waar de whisky op rijpt: reggae, rock, vivaldi, blues, disco, flicka fran backafall  (Zweeds populaire liedjes vanuit de film uit 1953)

Deze cross-over - muziek en whisky - doet denken aan synesthesie, waarbij verschillende zituigen feitelijk verbonden zijn.  Zintuigenlijke waarnemingen hebben onderling invloed (normaal zeker bij geur en smaak), maar bij  synesthesie is dit zo sterk dat bijvoorbeeld kleuren geproefd worden of geluiden gezien. Ook is er de zogenaamde spiegel-aanrakingsynesthesie, waarbij dezelfde fysieke pijn ervaren wordt als men ziet dat iemand anders fysieke pijn heeft. Deze eigenschap van de hersenen komt bij relatief 'weinig' mensen uitgesproken voor. Je neemt dus meerdere soorten impulsen tegelijk waar, ook als die in feite in het algemeen door andere zintuigen worden gegenereerd. Bij het opgroeien zijn blijkbaar veel verbindingen tussen verschillende gebieden in de hersenen nog intact gebleven. Normaal sterft in de vroege jeugd een flink aantal nutteloze verbindingen af maar bij synestheten die bijv. de kleur ook daadwerkelijk zien, zouden die verbindingen ook op latere leeftijd voortbestaan. Dr. Zeidler (klinisch geneticus) denkt dat het bij een aantal mensen gewoon meer opvalt. Associaties tussen geur, geluid, gevoel en herinnering zijn veel meer aanwezig.  Ook een galblaasontsteking geeft pijn tussen de schouderbladen. En appendicitis pijn midden in de buik die langzaam naar rechtsonder zakt. 
Bij de whisky proeverijen laat ik vaak weten hoe ik de whisky in kwestie ervaar in mijn lichaam, waar ie te voelen is, waar ie heengaat. Sommigen echt tot je sex en dan terugkerend en opnieuw. Deze sensatie is niet nieuw, alleen zijn we dat niet gewend. Elke alcohol-dranksoort is ergens anders vooral aanwezig - denk aan rum, pafferig gezicht, bier betekent bierbuik enz. Voor Arnhem en omstreken geldt natuurlijk Ronald Koenders van Yvesboode.nl als neus en mekka.

dynamisch gewicht is expressie

Hoe zou dit zijn bij herkenning van uitdrukkingen van gezicht en uitdrukkingen van het hele lichaam ? Nemen we emoties in het gezicht anders waar dan de emoties die in de ruggengraat en het hele lijf worden weergegeven? En hoe?
Nemen we waar als een stapel data naast elkaar of via een patroon?
Bij een patroonherkenning en verwerking is er ook een strategie impliciet gegeven: bijvoorbeeld: je ziet aan de houding en spanning dat er angstig wordt gereageerd en je ziet ook dat die houding-spanning een impliciete vlucht verraadt. Naast de 6 bekende zintuigen zijn de hersenen op zich in al hun verschillende gebieden en verbindingen ook als zintuigen op te vatten.

Life is vibration:

Hier een mooi voorbeeld van geluid - trilling - die bij verandering van toon - melodie een andere structuur vertoont. Alles is trilling, de zgn. snaar theorie is in opzicht meteen verklaard en uitgelegd.

tranen van geluk en tranen van hoop

de laatste traan die ze om iemand heeft gelaten

Dit is gemeten. Weten is meten. De tranen van geluk zijn beslist anders dan de tranen van verdriet of hoop. 

tranen van herinnering

tranen van verrukking

Kijken Naar
Tranen Onder Een Microscoop Onthult Een Shockerend Feit:
 (20 FEBRUARI 2015)
Rose-Lynn Fischer vroeg zich af of haar tranen van verdriet er anders uitzagen dan haar tranen van vreugde, dus ging ze op onderzoek uit en legde verschillende soorten tranen onder een microscoop. Ze bestudeerde 100 verschillende tranen en kwam tot de ontdekking dat basale tranen (die onze ogen beschermen en zorgen dat we scherp kunnen zien) er drastisch anders uitzien dan de tranen die we laten terwijl we uien aan het snijden zijn. De tranen die we laten bij het lachen kun je amper vergelijken met de tranen van verdriet; zo erg verschillen ze van elkaar onder de microscoop. Haar project heet The Topography of Tears en legt de verschillen tussen tranen goed vast die we met ons blote oog niet kunnen zien.

actie reactie: from dinner to cake! 

yes ook best een soort synesthesie of cross over. Joseph machines!
We kennen natuurlijk Der lauf der Dingen, heel klassiek maar deze mag er zeer bij! 
Hiernaast ook een bizondere creatie van Emmy Chau: de kabeljauw is eerst opgegeten en werd toen als vissenhuid op de mal van blij verbaasd (familie emotie-maskers) gelegd. We gaan duidelijk meer vis eten! Zalmhuid? Het makreelhuid masker is zich aan het opmaken! De vinnen, verkleuringen en lijnen in de huid worden expliciet gebruikt om ze in lijn met het karakter van het masker, op hun plek te zetten.

  

living statues

Wel eens in het beeldentuinpark van Rodin in Jardin Tuileries te Parijs of in de beeldentuin van het Kröller Müller Museum rondgelopen? En Vigeland - in het Vigeland beelden park in Oslo e.a. plaatsen? Ik ga dan onmiddellijk de houding en de lading-vorm aannemen en met kinderen is het helemaal een spel op zich. Wat een feest. Maar hoe werkt het? En hoe duiden of leren we dat? De verbinding die we zelf leggen is de meetlat. Daar is het echt en waarachtig en niet alleen maar een idee of aanduiding. Wel eens living statues bewonderd? Ook daar geldt het zelfde. Veelal zie je sjablonen, of een idee nagebootst als representatie van de werkelijkheid maar is de houding of het spel en de spanning van de houding en de motoriek/gestiek niet altijd waarachtig persoonlijk verbonden. Als ik als  jurylid mee beoordeel, is dat het onderdeel waar ik het meest op let. Word ik bewogen en aangeraakt? Spreekt het aan? Is het spannend? Spreekt de vorm en de lading door de verbinding van de persoon vanzelf voor zich.

Roest - Roest van Danny Molenaar & Esther van Leeuwen is de laatste wereldkampioen 2015. Roest is vernieuwend in stijl en toepassing, niet alleen zijn zij door kleur en beweging 'vergroeit met hun huis', het is een stille choreografie en ruimtelijk landschap. Het kampioenschap 2016 is uitgesteld en wordt voortaan wegens minder financiële ondersteuning 2 jaarlijks gehouden. Yvon Hollander vroeg me of ik niet mee wilde werken aan een nieuwe input. Eerder gaf ik met Anoushka Wielink in 2007 al workshops over 'stilstaan en tot leven roepen' en deed menig jaar nog met Pauline Krikke als burgemeester jurytaak. Onder foto was mijn favoriet 2007. Het groeps-tafereel is in 2en door mij op de foto gezet en liet een volstrekt vernieuwende stijl zien in dat jaar: geen standbeeld-schmink maar een zeer realistisch straatbeeld. 

Er zijn wel staar-ogen (op de echte ogen geplakt) gebruikt om zo de vervreemding te optimaliseren. De absurditeit overheerst door het besliste niet eenkleurige en de verschillende volkse attributen. Een vernieuwing zou een onderzoekslab kunnen zijn, om als inspiratie voor living statues amateurs en professionals te werken. Hoe zou het zijn als we echt verder keken naar stijlen, beelden van Rodin bestuderen en tot leven roepen? Met andere materialen werken? LIVING STATUES denkt in gestalt of in sjabloon. We baseren onze uitdrukking in het lichaam vaak op een idee zoals dat is overgeleverd en collectief en ook deels universeel herkend wordt. En daarmee reproduceren we een al eerder aangegeven sjabloon of gestalt. Dat wil niet zeggen dat dit niet 'waar' of een mindere impact heeft. 

De kijker kijkt door dit enigszins gemaskeerde heen en ziet dat het aan een eerder beeld of gestalt is ontleend en daar naar verwijst. Zo werkt een sjabloon, en zo kun je van een stijl spreken in 'sjabloon theater', of met wat meer complexiteit typetjes. Bij een type zijn er wat meer onderscheidingen in het geheel gebundeld en meegenomen dan bij een sjabloon of omtrek. Ook bij een reproduceren kan de lading voor een nieuw beeld en een nieuwe kracht en impact zorgen.

Een lading of intentie ontleent zijn dynamiek en impact aan een emotie. Een emotie triggert die uitdrukkingsspanning in vorm en lading in gezicht en lichaamshouding. De uitdrukking zelf kan je natuurlijk, persoonlijk of abstract richten. D.w.z. dat de intentie - de spanning in het lichaam die veroorzaakt is door de emotie

 - de drager is,  waarop de 'jas' - de uitdrukking als vorm,  zich baseert. Hoeveel emoties en emotie uitdrukkingen er zijn, is niet in 1 zin te bevatten.Dat komt door onder meer de context, de cultuurbepaaldheid en de tijdsgeest. 'l' Homme du salon' en 'l' Homme du sport' als filosofische werkingang van Etienne Decroux voor de motoriek van de mime acteur gaat daar ook op in. Ook de 'Via negativa' van theatermaker/vernieuwer Grotowski gaat daar op in. 'Tout bouge' van Jacques Lecoq idem dito. Deze 3 theatervernieuwers van de voorgaande 20e eeuw, geven veel inzicht  in hoe we in de fysieke theatermaakwereld omgaan met beweging en intentie en hoe we dit 'oprecht' kunnen oproepen en vertolken.

Oprecht

Dat 'oprecht' wil hier zeggen dat er sprake moet zijn van een verbinding met de persoon die gestalte geeft en dat de acteur/actrice in verbinding staat met zijn innerlijke (door verbeelding getriggerde) drijfveer. Die verbinding wijst op spelstroom en op een in het hier en nu bestaande aanwezigheid via de authentieke persoon die de vertolking dus op een eigene persoonlijke manier weergeeft.

De denkbeelden en uitgangspunten onderschrijven allen dat er een complex mechanisme aan de hand is wanneer we spreken over lichaamsuitdrukking en herkenbare gestalten daarvan. De samenwerking met de gezichtsuitdrukking is hier ook in het geding. Aan de ene kant kan de lichaamsuitdrukking de gezichtsuitdrukking ondersteunen en verleent zo een context om de emotie uitdrukking beter en vollediger te begrijpen.

Aan de andere kant kan de lichaamsuitdrukking juist het contrast opzoeken of aannemen bij de gezichtsuitdrukking en dan is ook hetzelfde waar: het contrast veroorzaakt een beter onderscheiden van de emotie uitdrukking; alleen vormt ze hier een contrast en ontkent de enkelvoudigheid van de uitdrukking op zich.

Olga Desmond-'Schonheitsabende'

Spiegelneuronen

Spelen met lichaamshouding en het spiegelen ervan levert een enthousiast spel op. We spiegelen graag. Onze spiegelneuronen nodigen ons uit om onmiddellijk die gestalte, de houding over te nemen en zo 'te voelen' hoe de ander zich voelt. Hoe herken je zo gemakkelijk iemands postuur en loop als je hem of haar aan de overkant van de straat ziet? Ieder heeft zo zijn eigen dynamiek en motoriek en op afstand zien we de uitdrukking op het gezicht niet en letten we op hoe het gewicht wordt gedragen, het ritme van de loop, het zwaaien van de armen, hoe het hoofd of heupen meebeweegt enz. Ik noem het dynamisch gewicht, en dat vormt eenvoudig naast het functionele van lopen en andere handelingen, de uitdrukking van de persoon zelf. We zien ook onmiddellijk of vriend of kennis bij voorbijlopen aan de overkant van de straat vandaag een goeie bui heeft of juist heel erg zorgen heeft. Dat verandert de houding en hoe het gewicht wordt gedragen maar laat zijn typische dynamiek overeind. Soms denk je echt - ja, daar loopt mijn broer en dan als je bij toenadering hem wilt begroeten, zie je je vergissing en wendt je vlug je ogen af om niet in een gȇnante begroeting verzeild te raken.

Geschiedenis
Het 'tablaue vivant' of groep van levende standbeelden, was vroeger een regelmatig gebeuren bij festiviteiten en ceremonies in de Middeleeuwen en Renaissance. Als de Koning of gezagsdragers de stad binnenkwam bijvoorbeeld, maar ook bij processies werd er vaak vooraan een verbeelding met levende standbeelden gemaakt. De eerste 'living statue'  in de vorige eeuw kennen we van de film

 'les Enfants des Paradis' (1945) en van bijvoorbeeld pioniers 'Gilbert and George' - beeldend kunstenaars (60er jaren). De Duitse danseres Olga Desmond voerde in de beginjaren van de 20e eeuw 'Schönheitsabende'  op waarin zij naakt stilstond als een klassiek sculptuur standbeeld. De wereld kampioenschap in Arnhem van Living Statues trok in 2011 zeker 300.000 mensen en omvatte 300 beelden.  Buenes Aires, Argentinie is ook gastheer van een Nationale wedstrijd voor living statues sinds 2000. In veel grote steden zoals Barcelona en London zijn living statues niet meer weg te denken uit het straatbeeld.

Hiernaast en hierboven enkele impressie van de performance 'je schrijft woorden onder mijn huid' WalkingFaces in Klarenbeek zwembad.

 

de geluksfabriek - loslaten en toch verbinden

When I run after what I think I want, 

my days are a furnace of stress and anxiety;

if I sit in my own place of patience,

what I need flows to me, and without pain.

From this I understand that what I want also wants me, 

is looking for me and attracting me.

There is a great secret here for anyone who can grasp it.

~ Shams Tabrizi

Omgekeerd

Al jaren voorspel ik mijn studenten dat het straks omgekeerd wordt: als je op het podium een voorstelling gaat spelen moet je straks als acteur of maker zelf betalen! Ze kijken me meewarig aan en lachen enigszins geforceerd met een frons in hun voorhoofd. Dat is natuurlijk onzin zie ik ze denken. 

Inmiddels wordt het al bewaarheid. Een beetje installatie - beeldend kunstenaar wist het al, er is geen geld voor je werk en wil je enigszins nog meedraaien of opvallen dan moet je zelf - als je al gelukkig bent tot de uitverkorenen te horen - materiaal en tijd betalen. Investeren zeg maar in een betere toekomst. 

Als vroege generatie mimespeler was het niet ongebruikelijk met heel weinig publiek te spelen. we voelden ons de avantgarde en hemelbestormers, we werden niet begrepen. Aan het feit dat je weinig publiek had kon je afmeten hoe een goed kunstenaar je was. We waren er trots op voor een paar man te spelen, zetten alle stoelen weg en bevorderden het intieme tot het ultieme. 

En nu? Nu is het theater en vooral het mime theater - fysiek of dans theater ongekend populair, maar worden we tot ondernemer of ZZP'ER gebombardeerd. 

Waar is onze trots gebleven? onze eer? ons vak?

Waar is ons geluk gebleven?

De geluksfabriek!

volkskrant 14 april 15 door Peter de Waard

Geluk is of leek subjectief en niet meetbaar. maar dat is veranderd! We hebben echt waar een geluksindex die net zo betrouwbaar wil worden als de ranglijst van het bruto binnenlands product.

Maurits Bruel is mede eigenaar van adviesbureau De geluksfabriek en verbonden aan EHERO het ERASMJS HAPPINESS ECONOMICS RESEARCH  ORGANISATION - 'EHERO is both a multidisciplinary research organization and a center of expertise. Furthermore the institute is also involved in education for policymakers and students.' Er bestaat ook een world databasee of happiness, RUUT VEENHOVEN is emeritus hoogleraar sociale condities voor menselijk geluk en de directeur van de World Database of Happiness  

van groen geel bruin  oranje naar rood geeft
de overall aan van levensverwachting, ervaren
'well being' en ecologische 'foortprint'

                De Happy Planet Index  Happy Planet Index 

 die sinds 2006 worrdt gepuliceerd meet het welzijnsgevoel van mensen gecombineerd met de ecologische voetafdruk van een land. De Gallup Haealthways Well Being Inxex houdt rekening met 5 factoren: fysieke gezondheid, finaciele zekerheid, ambities, sociale kringen en leefomgeving. De meeste geluksindexen meten eigenlijk of een land voldoet aan het ideaalbeeld van de makers van de index. sommigen meten objectief de levensomstandigheden, sommige meten hoe gelukkig mensen zich voelen en sommige maken een mensgsel. het geluksgevoel is maakbaar.- een combinatie van 'nature en nurture' ligt al vast, maar de rest kan je maken. Maar waar is de kunst? we willen niet meer hebben maar we willen kwaliteit van het leven.  Maar wat is kwaliteit?

De DroomVermennigvulderaar - documentaire film van Kees Hoogeveen

DE droomVERMENIGVULDERAAR

De film gaat over schaken en de invloed van schaken op achterstandswijk kinderen.
Kees is cineast en musicus. Met hem maakte ik tussen 1986-1992 theater met autistische en zwakzinnige bewoners van De Hafakker, Noordwijkerhout. En we maakten met jeugdvoorstellingen tournees door heel NL. 

De documentaire 'de Droomvermenigvulderaar' (dreammultiplier) is prachtig - echt, hierboven staat de link. Kees Hoogeveen volgde Mustapha Eljarmouni in de Indische buurt van Amsterdam. Er zijn vele strategien naar een gelukkig leven: maar de jeugd is onze toekomst en schaken is onmiskenbaar een weg naar het geluk. Het verhaal is uniek.   Hij gaf naast de schaaklessen ook kookles, muziek en film kijken en boeken lezen.

Na op 21januari in NEMO tijdens het Tata Steel Chess Tournament in premiere te zijn gegaan, werd de docu ook gepresenteerd op 27 januari in het Spoorwegmuseum in Utrecht ter gelegenheid van Tata Steel Chess on Tour. Door de Tata Masters werd de tiende ronde hier gespeeld. Wereldkampioen Magnus Carlsen nam het op tegen onze Anish Giri, de nummer drie van de wereld.   Vooraf aan de film werd door prof. Erik Scherder stilgestaan bij de invloed van schaken op de ontwikkeling van het jonge brein. 

Het schaakles geven begon bij de zoon van Mustapha, die enigszins autistisch is, en die maar niet de deur uitkwam en Mustapha dacht dat dit hem op den duur niet gelukkig kon maken, want geen vrienden. Dus nodigde hij buurjongens en meisjes uit thuis in de woonkamer voor schaakles. Binnen de kortste keren zat de huiskamer vol. En zijn vrouw zei na drukke tijden en overvolle woonkamer dat hij een andere plek moest zoeken. Zijn zoon voelde zich inmiddels helemaal top want hij speelde altijd een thuiswedstrijd en zo in zijn eigen systeem en hij kon natuurlijk heel goed schaken. Dat had ie al meteen van zijn pa meegekregen. Mustapha is Marokkaans van afkomst en via de VN programma's kon hij destijds als kind meedoen aan schaakles en gitaarles.

Oost-online

Mustapha zegt zelf in de Oost-online Amsterdam28 januari 2014: ‘Ik wil een familiegevoel creëren in de Indische buurt, een plek waar mensen zich thuis voelen en geen vreemden voor elkaar zijn’. Zijn aanstekelijke enthousiasme is niet onopgemerkt gebleven, want in 2012 werd hij genomineerd als ‘Amsterdammer van het jaar.’

Magnus kenden we nog van zijn presentaties over schaken op het tv scherm, onze held van vroeger. Bij de vertoning van de film legde Eric Scherder uit over het brein.             Scherder is een enthousiaste populair wetenschappelijk presenterende neuroloogpsycholoog over het brein.

zwarte gaten

Zijn 'zwarte gaten' theorie daarbij maakte ons allemaal gelukkig: het brein ontwikkelt zich in de pubertijd en de adolescentietijd en daarmee wordt een basis gelegd voor de ontwikkeling van onze hersenen. De witte en de grijze cellen. De grijze massa is minder afhankelijk van bloedsdoorstroom maar de witte massa, die als snelwegen de verbindingen vormen tussen alle delen van de hersenen zijn daar zeer gevoelig voor. Ze kunnen niet tegen slecht onderhoud zeg maar, en als je wat ouder wordt en de basis is goed gelegd, dan gaat het vooral om de ontwikkeling van meer verbindingen: Hoe complexer hoe meer verbindingen. En dan kun je als je jezelf goed uitdaagt de lengte en de breedte van de verbindingen alsmaar groter laten worden. Bij complexe zaken wil het soms niet lukken totdat je even loslaat, een wandeling doet, en ja dan ineens in een onbewaakt ogenblik, juist als je er niet meer over nadenkt en wat wegmijmert of uit het raam staat te staren, komt er het inzicht en worden de juiste verbindingen gelegd. Hier is de intuitie aan de gang, feilloos op eigen kracht.Zo loop ik weleens ijsberend door de kamer, niets vermoedend waar het heengaat, en dan sta ik onverwachts met een boek in mijn hand en vind daar verrassend genoeg de woorden of een associatie die me ontbrak. Moeiteloos, als ik maar even mijn eigen fabriek zijn ding laat doen.

Vanillevla en Tongzoenen

Zeer uiteenlopend treft Eric Scherder op vermakelijke wijze het geluk en het ongeluk van de mens ininvalshoeken als vanillevla en tongzoenen. Bij tongzoenen gaat het om het vermeende evolutionaire nut. En bij vanillevla moeten we denken aan het gemak en het eetgedrag 'hap-slik-hap' van de ouderen - vooral in ouderenhuizen. Door het kauwen (eveneens andere beweging) wordt brein activiteit juist gestimuleerd en nu stimuleren wij het brein tot vanillevla.

Geld - creatie en de Verleiders

Baanbrekend werk van  maar vooral het laatste jaar van de Verleiders: 

initiatiefnemer George van Houts BANKIERS VAKKUNDIG OM DE OREN GESLAGEN

maar erger: stonden wij al die tijd al langs de kant en deden wij niks? ons eigen geld! ons eigen geluk!

NRC HANDELSBLAD

★★★☆☆

'De derde productie van De verleidersis veruit de hardste van allemaal. Na de vastgoedfraude uit de eerste voorstelling, en de boekhoudfraude uit de tweede, gaat het nu over de bankwereld. En er valt minder te lachen dan voorheen. Het is af en toe zelfs bloedserieus – alsof schrijver George van Houts zo geschokt is geraakt door de uitkomsten van zijn research naar de bancaire misstanden, dat de satirische aanpak van de vorige twee producties in dit geval niet meer voldoende voldeed.' Henk van Gelder

VOLKSKRANT

★★★☆☆

'De oprechte woede van de makers manifesteert zich bovendien in een opgefokte speelstijl, waardoor de voorstelling modern vormingstheater wordt dat oproept tot actie, inclusief geheven vingertje. [...] De Verleiders - door de bank genomen is theater vol uitroeptekens, waarin een vraagteken node wordt gemist.' Hein Janssen

TROUW

★★★★☆

'De voorstelling is belangrijk, omdat zij diep duikt in de materie en een overtuigende vinger richt op verloren maar gezamenlijk terug te, winnen waarden van de bank als nutsbedrijf. Onder regie van Aat Ceelen verrukkelijk gepresenteerd en gespeeld bovendien door Pierre,Bokma, Victor Löw, Leopold Witte, George van Houts en Tom de Ket.' Hanny Alkema

DE TELEGRAAF

★★★★☆

'Inhoudelijk valt er weinig op Door de bank genomen af te dingen, maar de eerste twee Verleiders boden iets meer houvast omdat daar meer vaste personages in zaten. Hier zijn de enigen waar je enigszins een band mee op kunt bouwen het steeds terugkerende echtpaar Els (Leopold Witte) en Jan (Pierre Bokma). Tussen alle toch wat abstracte, veelal komische scènes door is het schrijnend om te zien wat hét systeem bij deze ’echte’ mensen aanricht. Door de bank genomen levert opnieuw vlot, humoristisch en toegankelijk toneel op, maar is tegelijkertijd de grimmigste van de drie, omdat het gaat over een misdadig systeem waar we iedere dag mee te maken hebben. Eigenlijk is het daardoor een must see voor iedere Nederlander.' Esther Kleuver

HET PAROOL

★★★★☆

'Toch ligt de sympathie van de voorstelling niet bij de graaiende bankiers, maar bij de gewone man. Mooi zijn de scènes waarin Jan (Pierre Bokma) en Els (Leopold Witte) zich een wurghypotheek laten aansmeren met fatale gevolgen. De euforische stemming slaat om als blijkt dat de twee hun verplichtingen niet kunnen nakomen. Indrukwekkend toont Bokma hoe de kleine man wordt vermalen door het monetaire systeem. Je weet dat hij wordt genaaid, maar er is geen speld tussen te krijgen - schrijver Van Houts heeft zijn huiswerk opnieuw uitstekend gedaan.' Joukje AkveldDoor Pieter Rings gepubliceerd 10 november 2014

Het is een verademing dat De Verleiders man en paard noemen bij hun stand-upcollege over de bankencrisis. Eén oorzaak blijft ongenoemd: het testosteron bij de aanjagers van de monetaire meltdown. Het is datzelfde testosteron dat de hele voorstelling tegen de plinten klotst en waarvan de acteurs zelf ook niet vies zijn. Ze zijn gedreven in hun morele verontwaardiging, het aan de kaak stellen van de misstanden en het opbrengen van de aanstichters.

George van Houts schrijver, acteur en initiatiefnemer  

De Verleiders

monetair activist - documentaire brandpunt

kamer neemt ons geld initiatief in behandeling

Daar kun je toch alleen u tegen zeggen. Jee, lef en ongelooflijk helder in zijn analyse: gespeeld voor het hele personeel van Klaas Knot, De Nederlandse Bank en niemand had een vraag. Grote bewondering heb ik voor zulke doortastendheid. Geld is een creatie, zegt George van Houts, waarom mogen alleen een paar mensen dat? Creatie is van ons allen, het geluk is van ons allen. We maken zelf ons geld! Hoezo nog meer ondernemer worden? Alle kunst ondernemerschap? Wat is dat voor neo liberale onzin. Moeten we echt kunst tot onderneming maken? Wat een geluk!

regisseer je carrière! Ik schrok. Stond het daar echt? Ja het is waar! Dit heeft het sectorplan cultuur bedacht:

'Wat is het Sectorplan Cultuur?'Het is een plan dat door werkgevers- en werknemersorganisaties en sociale fondsen in de kunst- en cultuursector is geïnitieerd om het werken en de kansen van mensen die in deze prachtige sector actief zijn een flinke impuls te geven. Het "sectorplan cultuur"voor een duurzame arbeidsmarkt" is een wat ambtelijke naam voor een geweldige regeling die inhoudt dat in principe iedereen die actief is in de kunst- en cultuursector of in de creatieve industrie, tot eind 2016, in aanmerking komt voor een substantiële bijdrage in de kosten voor opleiding of ontwikkeling. Dit is mogelijk gemaakt door een investering van 4,4 miljoen euro, die voor de helft door de sector zelf en voor de andere helft door het ministerie van SoZaWe wordt gefinancierd.

Om zoveel mogelijk mensen die in aanmerking komen voor deze ondersteuning te bereiken sturen ze dit bericht overal rond. Je kunt meteen in aanmerking komen voor een goed gesprek!
Opvallend is dat het geld vooral besteed kan worden aan persoonlijke coaching, ondernemersschap cursussen, om en bijscholen, training ondernemersschap, ondersteuning netwerken en acquisitie, loopbaanbegeleiding en omscholing. Waar is de inhoud?
Er volgt een haast eindeloze lijst met portretten, coach mensen op allerlei terrein die je aldus gratis kan inhuren om je op weg te weten naar een glorieuze en goed werkende onderneming.
Ik zag veel mij bekende regisseurs, acteurs, bewegers, dansers, docenten die ook in training en coaching land werkzaam zijn en dan realiseer je pas hoever we zijn met elkaar coachen en bezighouden.

He came from my sorrow and can only love me....

'He said: Come wander with me now 

away from the sad world  

come wander with me. 

He came from the sunset, 

He came from the sea, 

He came from my sorrow, 

and He can love only me.'

de bewaarengel - 2008 - we zien de bewaardengel door de lucht heen als persoonlijke chip on your shoulder! Dankzij Magritte - zijn schilderij 'Golconde' krijgt een dimensie extra en door de opengeklapte paraplu van de mannen door de lucht voelen we ons safe. 'Come wander with me' is geschreven by Jeff Alexander en gezongen door Julie London. Het is een liedje dat al ruim 40 jr. gelden voor een aflevering van 'Twillight zone' werd geschreven - https://www.youtube.com/watch?v=o95awyBK3Fg

We kennen allemaal nog dat nu inmiddels iconische beeldmerk RVS van de verzekeringen:
dat was een machtig beeld: het begon als Rotterdams 1898 R'damsVerzekering Sociëteiten en werd symbool voor een verzekerde oude dag en welzijn. Daarna werd het beeld ingewisseld voor de moderne bewaarengel. In 2009 houdt het beeldmerk van RVS op te bestaan.

Vanaf de jaren zeventig had of kreeg iedereen  ook een therapeut, een psycholoog, een chip on your shoulder, die hulp was nu niet meer collectief maar persoonlijk. Dit kwam vanuit de jaren 70 inzichten: 

'Wie is van hout' van Jan Foudraine. In dit klassieke en tijdloze boek tast de auteur de macht van de medische psychiatrie aan.

In zijn nieuwe voorwoord bij 'Wie is van hout...' analyseert Foudraine vlijmscherp de stand van zaken nu, en constateert hij dat de tijd rijp is om opnieuw de uitdagende vraag te stellen of de psychiatrie als medisch specialisme nog toekomst heeft. Of is de psychiatrie een dik, verhullend gordijn, dat de werkelijke problemen verduistert? ('miljoenen mensen vreten Prozac'). Jean Foudraine is dit jaar op 29febr. overleden. Het onfeilbare gezag maar ook het aanvaarden van de onzekerheid kwam hier hier in het beeld van de therapeut, psycholoog, psychyater naar voren. "Ik, jij, hij, wij allemaal" is ook zo een boekwerkje dat enigszins die tijdgeest vertegenwoordigt. De bloemlezing van G.R. van den Berg geldt als ondersteuning in alle taboes en onzekerheden. Iemand die een steuntje in je rug was, die met je mee liep op je weg of die je echt begreep, lijkt nu met de coach, kwaliteitsbewaker en liberaal netwerker op je schouder omgewisseld te zijn. En die nieuwe chip on your shoulder, of die helpende duw in de rug heeft een dubbele moraal: persoonlijke coach en netwerkend geld verdienen in je eentje. Coachend NL is helemaal klaar voor meer. Kunst moet zich verdienen? Hoe meer coaching hoe beter, werkverschaffing alom.
Bijkomend voordeel: Die arme kunstenaars voelen zich nu helemaal existentieel bedreigd en gaan vast nog meer prozac slikken.

2 miljoen vooral naar ondernemersschap

Ook de Raad voor de Kunst is van mening dat de kunst geholpen moet worden met ondernemersschap - er wordt geadviseerd 2 miljoen te besteden om zo het ondernemersschap van de kunstinstellingen te verbeteren. Wordt de kunst daar beter van? wordt de kunstenaar daar beter van?
Zelf denk ik van niet. We lopen nog wat sneller om te produceren omdat het systeem stuk loopt. En kunst en produceren bijt elkaar en verdraagt elkaar niet.
Nog meer coaching en nog meer onderneming.
Waar is de inhoud, Waar is het vak, Waar is de beroepseer? Waar blijft de kunst? Waar blijf ik? Waar blijft mijn geluk? Is geld geluk? De theaterkrant bericht erover.

Wist je dat er ook in Nederland al negatieve rente door de banken wordt betaald? dat er mensen zijn die naast de gelukkige bezitter van een huis een hypotheek hebben die geld opbrengt?

geweldig. De burger wordt immens gelukkig: lenen en krijgen! In Denemarken was het al even een doorbraak maar nu gebeurt het ook in ons eigen land. Wow. Ik ben zelf huizenbezitter - ja het vloekt, ik weet het, ik was idealist en niet-bezitter, kraker, en nu toch. Ik was ook al heel tevreden met de 2e maagdenhuis bezetting en stook als geen ander als de inhoud achterwege blijft en mensen vasthouden aan hun eigengemaakt recht. Ik betaal natuurlijk veel te veel: de bank leent me geld, ik betaal rente, dat is een oud concept, ik heb recht op negatieve rente omdat de banken van Klaas voor niks of nog beter met negatief effect betalen voor de geldstroom. Zo moet het dus. we keren alles om. Nieuwe horizonten. nieuw geluk. weg met het geld. zelf geld creeeren. ja !!!! Gevonden! Negatieve hypotheekrente in Nederland

Geinig! In 2007 sluit een klant een hypotheek bij Staalbankiers. Best wel een gewaagde overigens, want de hypotheek wordt uitgegeven in Zwitserse franken en is afhankelijk van het Libor-tarief voor de Zwitserse frank (London Interbank Offered Rate, de rente waartegen banken elkaar geld uitlenen). In de offerte staat vermeld: 'Afhankelijk van uw keuze zal de rente op basis van 1, 3, 6 of 12 maands London Interbank Offered Rate voor Zwitserse Franken (CHF LIBOR) periodiek worden vastgesteld. Deze rente wordt verhoogd met een opslag van 0,7%'. Begin 2015 moet de Zwitserse centrale bank enkele bokkensprongen maken om de Zwitserse Frank te redden. Mede als gevolg daarvan daalt de Libor-rente tot -1,016%. Dus krijgt de klant het volgende sommetje:
Uiteraard is de klant het niet eens met dit schrijven, want de klant verwachtte geld toe te krijgen. Nergens in de voorwaarden stond vermeld dat de rente minimaal 0% bedraagt. Dus klimt de klant de in de pen met een klachtenbrief. Staalbankiers (meer specifiek: moederbedrijf Achmea) verweert zich onder meer met het volgende: 'Nederlandse banken hebben met negatieve rente geen rekening gehouden en geen rekening hoeven houden. Het betalen van negatieve rente aan kredietnemers staat haaks op het functioneren van het bancaire systeem met als gevolg dat daarvan geen sprake kan zijn, tenzij uitdrukkelijk overeengekomen'.
Vandaag laat klachteninstituut Kifid gelukkig geen spaan heel van de verdediging van Staalbankiers. Het zegt daarover: 'Enkel de omstandigheid dat [het scenario met een negatieve rente] zeer onwaarschijnlijk leek ten tijde van het afsluiten van de hypothecaire geldlening, maakt dus niet dat het ook geheel onvoorzienbaar was. Om die reden en gelet op het feit dat de Bank de professionele partij bij de overeenkomst is die de tekst van de overeenkomst en bijbehorende documentatie heeft opgesteld, dient het ontbreken van een voorziening in de overeenkomst voor de gevolgen van een negatief rentescenario voor rekening en risico van de Bank te blijven'. Ofwel, Staalbankiers moet lappen. En dat blijft toch formidabel: een hypotheek waar je (nog steeds: de rente staat nu op -0,79%) geld op toe krijgt. Hele uitspraak van het Kifid staat hier-pdf.

Tegenlicht! VPRO heeft een goede documentaire gemaakt 3 april 2016 over 

Het rendement van het Geluk

“Het gaat helemaal de goede kant op." zegt regisseur Frank Wiering van deze docu. Wat gebeurt er als werken en samenleven op andere waarden wordt gebaseerd dan op cijfermatig rendement en persoonlijk voordeel? Sinds de banken crises is er veel aan het veranderen en komt er nu een omslag aan naar de zgn. 'purpose' economie? Waarin de maatschappelijke betekenis belangrijker is dan winst? In de documentaire een aantal inspirerende voorbeelden: de supermarkt, de koekjesfabriek en puin als bouwstenen. We praten hier als betrokken ondernemers die een doel voor ogen hebben om van betekenis te zijn met hun produkt. Nu de financiele crises langzaamaan is afgelopen, tekent zich nu lijkt het een nieuwe economische moraal af. Maatschappelijke betekenis, welzijn en geluk spelen weer een rol. Bezit krijgt minder prioriteit. 

Veenfabriek TIME in bedrijf:

Bij de voorbeelden kun je ook Veenfabriek TIME  rekenen. Ik was daar in april om de nieuwe gneratie meester - kunstmakers bij de masteropleiding in hun eindstage presentatie te zien. Gehouden in het Scheltema complex te Leiden, organiseerde de studenten zelf een avond voor de bedrijven waar ze stage liepen. Van architectenbureau tot Molenaarsgilde. Veenproef TIME iN BEDRIJF  omvatte naast zeer muzikale performances ook inspirerende voordrachten van de masterstudenten en een discussie tussen verschillende ondernemers, waar stage werd gelopen, over beroepseer en wat vakmatigheid is. De masterstudenten muziektheater werken een langere periode in een bedrijf of organisatie tussen collega's. De TIME student krijgt een bureau tussen alle andere bureaus, en werkt in hetzelfde ritme als de mensen om hem heen. Het enige verschil is dat op zijn bureau andere werkzaamheden plaatsvinden dan op de hem omringende bureaus.
Het was ook een zeer gezellige avond met op maat en in eigen keuken bereid eten. Een mooier slot en een betekenis vol dank zeggen aan de stage en podium biedende organisaties en ondernemers kan niet.

 

omdenken

omdenken en bovensteonder
andersom en buitenstebinnen
de binnenkant laten zien aan de buitenkant
een zee van gedachten - gedachten die krommen

gelukkig 2016, een jaar nieuw